Auteur
Annemarit van Broekhoeven

Illustraties
Margot Westermann

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2023
192 pagina’s, 15 x 22 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 891 0
€ 22,95

Het begrip ‘mimicry’ is me bekend. Levende wezens die andere, meestal giftige, wezens in uiterlijk imiteren om voor vijanden geen prooi te worden. Bekend is de mimicry van de zweefvlieg die op een wesp lijkt. Roofdieren hebben slechte ervaringen met wespen, dus kun je maar beter ook van die zweefvliegen afblijven.

In ‘De bionische vogel’ komt het begrip ‘biomimicry’ aan de orde. De uitgever omschrijft dat als volgt: “Een manier om duurzame oplossingen te vinden voor onze hedendaagse uitdagingen, met de natuur als inspiratiebron. Vogels hebben namelijk strategieën ontwikkeld om de kans op overleven zo groot mogelijk te maken, waarbij ze een gezonde aarde achterlaten voor hun nageslacht.” Kort samengevat: Wat kunnen wij van vogels leren?

Nou dat is nogal wat. En we hebben al een heleboel van ze geleerd. Een groot deel van het boek is ermee gevuld. Het is logisch dat vooral in de vliegtuigindustrie naar vogels gekeken wordt. De veren van een kerkuil dienen als voorbeeld om straalmotoren stiller te maken. Lange vleugels voor zweefvliegtuigen en korte voor meer wendbare gevechtsmachines.

In Japan veroorzaakten hogesnelheidstreinen enorme klappen door de luchtverplaatsing als ze uit een tunnel kwamen. Door goed te kijken naar de vorm van een ijsvogel en de kop van de trein zo te bouwen dat hij lijkt op de ijsvogelkop, wordt de lucht veel minder explosief verplaatst. De lucht glijdt als het ware langs de trein.

De bouw van het vogelskelet staat model voor licht en toch stevig materiaal dat in de industrie allerlei toepassingen vindt. Zo staat het boek vol met voorbeelden waarvoor vogels als inspiratie gediend hebben. En voortdurend wijst de schrijver ons er op dat vogels voor duurzame oplossingen kiezen.

Maar daar blijft het niet bij. De biologie van vogels komt uitvoerig aan bod. Hoe komt het dat een specht geen hersenschudding krijgt van het hakken? Hoe blijft een vogel warm? Hoe onderscheidt hij kleuren? Enzovoort.

Op groengedrukte pagina’s krijgen we tien tips van de natuur om een aantal problemen duurzaam op te lossen. Steeds wordt de vergelijking gemaakt tussen natuur en mens om bepaalde problemen aan te pakken. Hoe gaat de natuur om met materiaal en energie en hoe doet de mens dat? Hoe werken we samen in de natuur en hoe doen we dat als mensen? Hoe is de natuur bestand tegen verstoringen en wat doet de mens?

De toon kan gauw erg belerend overkomen en daardoor weerstand oproepen, maar daar is in de teksten van Van Broekhoven totaal geen sprake van. De toon is licht en er spreekt be- en verwondering uit voor de oplossingen die de natuur ons biedt. De illustraties zijn de moeite waard om even langer naar te kijken. Hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet.
Een pluspunt is ook dat de laatste bladzijden gevuld zijn met een register. En om tijdens het lezen te weten waar je gebleven bent hoef je geen ezelsoren te maken. Er is een leeslint!