Missie Natuur

Missie_Natuur 

Tekst en foto’s
Niels Gilissen

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2013
224 pag’s, 21,5 x 29,5 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 465 3
€ 19,95

Missie Natuur
Natuur en landschap op defensieterreinen

Een opzienbarend boek. Ik had me althans nooit gerealiseerd dat op de kleine 25.000 hectare oefenterreinen/vliegvelden van Defensie maar liefst 82 procent van alle Nederlandse broedvogels voorkomt. En tussen de 50 en de 60 procent van alle dagvlinders, libellen, sprinkhanen en vaatplanten. Indrukwekkende getallen.

Defensie is voornamelijk actief in droge landschappen en kustduinen. Daardoor is nota bene 37 procent van alle zandverstuivingen in ons land te vinden op defensieterreinen. Natte heide en hoogveen (6 %) zijn begrijpelijkerwijs niet interessant voor tanks en ander zwaar materieel. Nog een cijfer: meer dan de helft (15.000 ha) van de defensiegebieden behoren, met beperkingen vanwege het militaire karakter, tot Natura 2000, de Europese regeling om bijzondere natuur te beschermen.

Als je dit boek leest, krijg je de indruk dat al deze defensienatuur min of meer toevallig tot stand is gekomen. Defensie is echter ook een modern terreinbeheerder. Behalve ‘boswachters’ zijn er sinds 1996 zelfs ecologen in dienst die systematisch onderzoek doen naar flora en fauna. Hun gegevens komen ook in landelijke databases.

Eén van hen is Niels Gilissen. Hij is vier jaar, in eigen tijd, bezig geweest met het samenstellen van Missie Natuur. Besproken worden het ontstaan van de oefenterreinen op woeste gronden, het natuurbeheer- en beleid van Defensie en de invloed van militairen (en van tegenstanders en van natuurorganisaties) op deze natuur.

Verder komen de diverse landschapstypen op de defensieterreinen aan de orde (zoals zandgronden, bossen, kustgebieden) en een beschrijving met duidelijke kaartjes van de vliegvelden en andere terreinen, inclusief informatie over openstelling, wandelroutes, bereikbaarheid en ‘specialiteiten’ van de flora en de fauna. Een reeks interviews met betrokken mensen verlevendigen het boek.

Gilissen is niet alleen ecoloog maar ook fotograaf. Het boek is heel prachtig geïllustreerd met zijn natuurfoto’s en foto’s die de relatie tussen Defensie en natuur tot uitdrukking brengen. En zoals het een moderne fotograaf betaamt: hij heeft keurig alle exif-gegevens (sluitertijd, diafragma, iso enz.) ter lering bij de foto’s geplaatst.

AdG, 2 december 2013