Peter Hayman en Rob Hume

Vertaling en bewerking

Ger Meesters

Uitgave

Tirion, Baarn

2004, 272 pagina’s

9,5 x 20 cm, stevige omslag

ISBN 90 5210 534 0

Prijs

€ 14,95

Voorbeeldpagina. Meestal staan 2 vogels op 1 pagina, als er meer afbeeldingen (verenkleden) nodig zijn, 1 vogel per pagina.

Als ik met zo min mogelijk ballast een natuurwandeling ga maken, neem ik altijd de Hayman mee. Een kleine zakgids met afbeeldingen en korte beschrijvingen van vogels. De veel betere maar ook grotere en veel zwaardere ANWB-Svensson blijft thuis of in de auto achter.

Nàm mee, kan ik na vandaag zeggen, want de uit 1979 stammende Zakgids Vogels is vorige week opgevolgd door de Nieuwe Zakgids Vogels. Nieuwe tekeningen, nieuwe tekst, met 80 extra soorten ook 80 pagina’s dikker (totaal 272). Desondanks door het smalle formaat nog steeds dun en handig genoeg om in je zak te stoppen.

De tekeningen van de bekende ornitholoog Peter Hayman zijn in de Nieuwe Zakgids aanzienlijk verbeterd. Vooral wat de kleuren betreft, die in het oude boekje vaak onnatuurlijk overkwamen. Maar ook de kleuren in de nieuwe gids zouden beter kunnen: flink wat tekeningen zijn iets te ‘vet’ afgedrukt waardoor details (soms zelfs de ogen) niet altijd goed zichtbaar zijn.

In de ‘oude’ Hayman kregen vorm, houding en gedrag (de jizz) grote aandacht en stonden bij de tekeningen aanwijzingen waar je vooral op moest letten. Die karakteristieken bij de afbeeldingen vind je ook in de ‘nieuwe’ Hayman, voor de jizz is geen plaats. Daarom de oude gids niet meteen buiten handbereik zetten!

In de nieuwe gids is de tekst geheel gewijd aan de typische kenmerken van de vogels. Korte en duidelijke omschrijvingen. Ik vind dat een verbetering omdat je daar in het veld bij de determinatie meer aan hebt. Bij veel vogels wordt ook hun geluid omschreven. Dat had eigenlijk bij alle vogels gemoeten want ook dat is een belangrijk kenmerk voor herkenning. Jammer verder dat het formaat van de vogels niet wordt genoemd.

Er worden 430 soorten besproken, volgens de omslag ‘alle Europese broedvogels, doortrekkers en dwaalgasten’. Dat is wat overdreven gezegd. Echt zeldzame dwaalgasten of escapes ontbreken en dat is begrijpelijk want anders zou de gids te dik worden (mankeren daarom de geen wetenschappelijke namen?). Maar een aantal ontsnapte exoten die inmiddels royaal in Europa broeden, hadden wel vermeld moeten worden, zoals heilige ibis, Indische gans en halsbandparkiet.

Een misser is het ontbreken van de IJslandse grutto, toch al geruime tijd als een aparte gruttosoort (h)erkend. Het is in West-Europa een bekende en talrijke overwinteraar. IJsland komt er toch al bekaaid af, want ook de IJslandse brilduiker is overgeslagen.

SAMENVATTING

De afbeeldingen in de nieuwe Hayman zijn aanzienlijk beter dan in de oude. Het aantal soorten is sterk uitgebreid, met korte en goede beschrijvingen van de kenmerken. Voor iedere (beginnende en geroutineerde) vogelaar is de Nieuwe Zakgids Vogels een standaardboekje, een aanrader. Onmisbaar als je met lichte bepakking op stap gaat.