Auteurs
Barbara Ballentine en Jeremy Hyman

Uitgave
New Scientist 2022
192 pagina’s, 23 x 21 cm
ISBN 978 90 8571 783 6
€ 24,99

De auteurs, verbonden aan de Western California University, gaan diep in op wat communicatie en signaalverwerking bij vogels eigenlijk inhoudt. De SDT (Signaal Detectie Theorie) speelt hierin een essentiële rol. Verder worden grondig sonogrammen behandeld, de syrinx (het equivalent van de larynx), de vier fasen van songlearning, mimicry enz.

Er wordt ook behoorlijk wat nieuwe informatie gegeven, bijvoorbeeld over de ontwikkeling van de verschillende roepen. Vroeger werd aangenomen dat deze waren aangeboren, maar de auteurs halen onderzoek aan dat aantoont dat sommige roepen worden aangeleerd. Uiteraard wordt ook de zang besproken voor territoriumverdediging, en hoe territoriumhouders en indringers hun confrontatie via zang geleidelijk kunnen escaleren.

Behalve via geluid, communiceren vogels ook via hun verenkleed. Welke stoffen, of juist de afwezigheid daarvan, verantwoordelijk zijn voor verschillende kleuren. Ook wordt uitgelegd hoe het komt dat vogels ultraviolet kunnen zien (door tetrachromatisch zicht, wat inhoudt dat ze niet drie, maar vier typen kegeltjes hebben).

Alles is uitgebreid verantwoord in wetenschappelijke literatuur, zoals je van een uitgave van New Scientist kan verwachten. Het is daardoor geen boek voor beginners. Wat ook niet helpt is dat het boek erg Amerikaans is. Het overgrote deel van de voorbeelden en de foto’s betreffen Noord-Amerikaanse vogels die de doorsnee vaderlandse vogelaar niets zal zeggen. De uitgeverij heeft nog een poging gedaan om het boek een beetje te vernederlandsen door Camilla Dreef een voorwoord te laten schrijven, maar dat voegt niet veel toe.

Ook in de literatuurkeuze is het boek nogal beperkt. Bij het hoofdstuk ‘Communicatie in een rumoerige wereld’ had ik wel een verwijzing naar het werk van Hans Slabbekoorn verwacht, die als eerste aangetoond heeft dat veel vogelsoorten hun zang aanpassen aan de stedelijke omgeving. In plaats daarvan worden vrijwel uitsluitend Amerikaanse onderzoekers aangehaald. En dat terwijl in andere landen juist veel onderzoek naar vogelzang wordt uitgevoerd.

Al met al is het een interessant en diepgaand boek over de zang en communicatie bij vogels.