Dinsdag 1 juli 2003 – Orpheusspotvogels in baggerdepot
Langs de drukke weg tussen Zoetermeer en Leiden, verstopt in een hoekje tussen wegen en treinen, tegenover een garage en bij een carpoolstrook, ligt een baggerdepot. Het is al enkele jaren oud want van de blubber zie je niets meer, het is geheel overwoekerd door riet, grassen, bloemen, alles omzoomd door struiken en een afrastering met prikkeldraad. Een natuurparadijsje.
Dat vonden de Orpheusspotvogels kennelijk ook die hier een paar weken geleden door een alerte vogelaar werden opgemerkt. Orpheuzen zijn in feite de zuidelijke variant van onze spotvogels, ze lijken sterk op elkaar. Iets bruiner op de rug, iets lichtere poten, iets opvallender zijn de handpennen die bij onze spotvogels lichte randen hebben. Ook de zang verschilt, de Orpheus zingt meestal wat zachter en onopvallender.
Orpheusspotvogel (Hippolais polyglotta – Melodious Warbler) in Zoetermeer.
In boekjes lijkt het al moeilijk, maar als je tussen de begroeiing staat en de spotvogels rap tussen de takken doorvliegen, dan is het verschil nauwelijks waar te nemen. Soms gaan ze even zitten, die kansen moet je grijpen. Er zijn ook geluidsopnames gemaakt (zie o.a. de site van de Vogelwerkgroep Zoetermeer – www.vwgzoetermeer.nl/ ), deskundigen bijten zich stuk op de roepjes en de geluidjes. Want er zingen niet alleen Orpheusspotvogels (vanmorgen hoorde ik ze alleen maar roepen, niet zingen), er zitten wellicht ook ‘gewone’ spotvogels, in elk geval bosrietzangers (vanmorgen zong er een voluit), er vlogen ook nog twee gewone rietzangers achter elkaar aan, een rietgors riep, was daar ook niet een fitis?
Nog een foto van dit gele zangertje.
Kortom, het is om wanhopig te worden van al die kleine bruingele vogels tussen de takken en de bladeren die nauwelijks stilzitten en allerlei geluiden produceren. Daarom vind ik de ontdekking van de Orpheuzen razend knap, het moet je maar opvallen. Er zouden er drie zitten, twee mannen en een vrouw, dat laatste wordt afgeleid uit de mannelijk gedragingen van een spotvogel want verschil tussen de sekses is niet te zien. In elk geval zag ik op een moment ook drie spotvogels, in één boom, ze zaten achter elkaar aan. Zouden ze er misschien broeden? Vanmorgen dook een Orpheus met voedsel in z’n snavel een struik in, anderen hebben dat ook al eerder gezien.
Volgens de Sovon-broedatlas schuift de broedgrens van Orpheuzen naar het noorden op, er zijn al enkele broedgevallen in ons land vastgesteld. Omdat het verschil tussen spotvogel en Orpheusspotvogel zo moeilijk vast te stellen is en er wellicht heel wat Orpheusspotvogels over het hoofd worden gezien, neemt Sovon aan dat zich meer Orpheusspotvogels in Nederland bevinden en broeden dan algemeen wordt aangenomen.
In het baggerdepot zitten tal van vogels, ook een paartje huismussen (Passer domesticus – House Sparrow – male) kwam er voedsel zoeken, dit mannetje rustte even uit. Deze vogel heeft opvallend felle kleuren, wat zuidelijke genen?
