Vogeldagboek©


Dinsdag 6 november 2007 - Nijlibis

Heiligeibis060107F
Heilige ibis (Threskiornis aethiopicus - Sacred Ibis). Alle foto's op deze pagina zijn vandaag gemaakt.
Er zaten twee ibissen in De Wilck en vijf langs de Westvaart.


De Egyptische god Thot werd vaak werd afgebeeld als baviaan of met de kop van een vogel.
Dat was een witte ibis met een grote, gekromde zwarte snavel. Ze kwamen massaal voor langs de Nijl.
Thot, god van wijsheid en wetenschap, was de uitvinder van het schrift en de kalender.

Waarom vereerden de Egyptenaren die ibis nou eigenlijk en noemden ze hem Heilige ibis?
Het antwoord: ibissen vormden een betrouwbare kalender omdat ze terugkwamen als de Nijl overstroomde.
Bovendien werden schrijfpennen van hun veren gemaakt. De relatie met Thot is daarmee duidelijk.
En als symbool van hun god Thot, werd de ibis heilig verklaard.

Heiligeibis060107B
Aan de niet volledig zwarte en scherp afgetekende nek is te zien dat het om juveniele vogels gaat.

Als Thot werd aanbeden, werden gemummificeerde ibissen in grote aantallen bijgezet.
Zo zijn bijv. bij Sakkara en Thebe duizenden ibismummies gevonden. Overigens zijn ibissen in Egypte uitgestorven.
Ze leven o.a. nog in Irak en komen talrijk voor in Afrika ten zuiden van de Sahara.
En in Europa! In 2005 telde Frankrijk 1100 'wilde' broedparen, nakomelingen van ontsnapte exemplaren.

In ons land broedden ontsnapte ibissen rond vogelpark Avifauna in Alphen aan den Rijn.
Vanaf 2002 worden broedparen gemeld in Botshol (Vinkeveense Plassen).
In mijn omgeving zie je ze steeds vaker en in grotere aantallen, ook jonge vogels.
Jammer dat de website over heilige ibissen (aantallen en broedgevallen) niet wordt geactualiseerd.
Onduidelijk is overigens of de Avifauna-ibissen zich hebben vermengd met Franse ibissen.

Heiligeibis060107D

Deze wit-zwarte ibissen zijn fraaie vogels, met een boogsnavel waarop wulpen jaloers zijn.
Echt schuw zijn ze niet: als je voorzichtig bent kan je ze redelijk benaderen.
In alle talen wordt de ibis heilig genoemd (sacred; sacré; sacro; sagrado; heiliger; hellig; helig; enz.).

Persoonlijk vind ik dat niks. In de religieuze betekenis en in de zin van 'volmaakt' is een dier voor mij niet heilig.
Bij het woord 'heilig' heb ik andere associaties. Maar goed, zo heeft men hem nu eenmaal genoemd.
Ik weet dat mijn suggestie geen schijn van kans heeft, maar ik zou hem liever Nijlibis noemen.

Heiligeibis060107A

Nog enkele andere waarnemingen van vandaag: Spookverlaat grote gele kwikstaart
en in de slootjes van de Barrepolder en de Lagenwaardse polder een ijsvogel.