Vogeldagboek©


Maandag 28 november 2005 - Grote barmsijs, dood

Er is een influx van grote barmsijzen in ons land. In mijn jeugd bestonden er alleen 'barmsijzen', tegenwoordig wordt onderscheid tussen kleine en grote barmsijzen gemaakt.

Dat lijkt me ook terecht, want beide sijzensoorten verschillen nogal. Althans, als je op de details gaat letten, en dat doen we tegenwoordig.

De kleine barmsijs (Carduelis cabaret) heeft zich in de vorige eeuw over Midden-Europa verspreid. De vogel is afkomstig uit Brittannië en de Alpenstreken. Vanaf de jaren veertig komt hij in ons land voor. De laatste schatting van het aantal broedgevallen is maximaal driehonderd (Sovon-Broedatlas).

De kleine barmsijs komt voor tot in het zuiden van Scandinavië. In de noordelijker streken tot Noord-Siberië, Groenland en IJsland komen grote barmsijzen (Carduelis flammea) en ondersoorten voor. Ze zijn groter (dat is zo op het oog trouwens niet te zien) en vallen in het veld vooral op door een witte vleugelstreep die bij kleine barmsijzen geelachtig bruin is. Een kleine barmsijs is trouwens helemaal iets geelbruiner.

Onze kleine barmsijzen overwinteren in België, Frankrijk en Groot-Brittannië. Soms zijn er invasies van grote barmsijzen, zoals dit jaar. Dit alles is boekenwijsheid.

Feiten zijn dat je op het ogenblik op internet tal van berichten leest over grote aantallen grote barmsijzen. Een influx dus. En dat Nelly (echtgenote) zaterdag een dood vogeltje in de tuin vond. Een barmsijs, inderdaad. Een prachtig rood gekleurd mannetje. Waarschijnlijk in het noodweer zijn nek gebroken.

Omdat hij nat was en de vleugelstreep (daardoor) niet echt wit leek, twijfelde ik. Daarom advies gevraagd aan vogelaar Vincent van der Spek, ringer in de Meijendel. Tot nu toe zijn alleen daar al zo'n duizend grote barmsijzen geringd!

Zijn reactie was klip en klaar: een grote barmsijs. Wittige onderzijde, incl. bovenborst en flanken (bij kleine meestal vrij donker), een wit-roze stuit (bij kleine donkere stuit) en wittige vleugelstrepen (bij kleine zijn ze ook bij adulte vogels beigeachtig).

Grotebarmsijs261105
Nog 'natte' grote barmsijs (Carduelis flammea - Mealy Redpoll) waarop het roze van de stuit goed zichtbaar is.

Grotebarmsijs281105
Dit is de grote barmsijs (Carduelis flammea - Mealy Redpoll) uit onze tuin, nadat ik hem 'gedroogd' had. Ik hoop de komende tijd levende vogeltjes te kunnen fotograferen. In het boek 'De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis' las ik dat barm (barn) slaat op het rode voorhoofd en de rode borst van het mannetje. En sijs slaat op hun vorm, hun gezamenlijk (op)trekken en op hun levendige manier van vliegen. Dit vogeltje krijgt een plaats in het Museon in Den Haag.
Grotebarmsijs281105C
Grotebarmsijs281105E