Redactie Uitgave |
Gewapende vrede Beschouwingen over plant-dierrelaties ‘Gewapende vrede’ is het derde deel van de reeks ‘vegetatiekundige monografieën’, een initiatief van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit van Wageningen, vanaf 2010 met de Hogeschool Van Hall Larenstein. De boeken vormen de neerslag van een reeks werkcolleges, waarin een kleine groep doctoraalstudenten intensief wordt begeleid in het schrijven van een monografie over een actueel thema uit het vegetatieonderzoek. Het thema in ‘Gewapende vrede’ is dat planten en dieren in hun relatie vaak op gespannen voet staan: ze zijn als het ware tot elkaar veroordeeld. Enerzijds hebben de planten de dieren nodig, bijvoorbeeld voor hun bevruchting, anderzijds moeten de planten ervoor zorgen dat ze niet door diezelfde of door andere dieren worden opgegeten. Dit heeft geleid tot allerlei – vaak spitsvondige – aanpassingen, zowel door planten als dieren. Een mooi – recent ontdekt – voorbeeld daarvan vind ik dat wilde tabaksplanten een chemisch noodsignaal aanmaken als hun bladeren door een bepaalde soort rups worden aangevreten. Deze stof lokt roofinsecten naar de plant, die de rupsen te lijf gaan. De kwaliteit van de essays is wisselend. Meer dan in het vorige deel (Natuur als nooit tevoren) zijn er beschrijvende literatuurstudies bij, waardoor veel van het gebodene al bekend kan zijn. Dat overkwam mij ook bij het hoofdstuk over weidevogels, dat ik als vogelaar met extra interesse las. De geruststellende conclusie was overigens dat het mogelijk is om de weidevogels voor ons land te behouden, zij het in veel minder grote aantallen dan op het hoogtepunt, ruwweg de eerste helft van de vorige eeuw, toen alle omstandigheden in de graslanden optimaal waren. Die kanttekening doet er niet aan af dat ook dit deel voor ecologen, natuurbeheerders en geïnteresseerde leken zeker de moeite waard is.
|