Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda

Vandaag_spreekbeurt_anaconda

Auteur
Bibi Dumon Tak

Illustraties
Annemarie van Haeringen

Uitgave
Querido 2022
112 pagina’s, 18,5 x 25 cm, harde omslag
ISBN 978 90 4512 827 6
€ 18,99

Leeftijd
8+

Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda

Iedereen die in het basisonderwijs voor de klas heeft gestaan, herkent wel de zin: ‘Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over…. Als leerkracht ben je dan blij dat er eens geen kat, konijn of cavia besproken wordt. Andere onderwerpen zijn meer dan welkom.

Bibi Dumon Tak laat dieren spreekbeurten over elkaar houden. Alle elementen die je in een ‘normale’ spreekbeurt tegenkomt, zie je ook hier. De leerling, in dit geval de vos, die er steeds doorheen tettert tot ergernis van anderen. Het commentaar en de vragen die dieren mogen stellen. De kerkuil die de orde probeert te handhaven.

Ook de zenuwen die bij het houden van een spreekbeurt parten spelen, zoals bij de heremietkreeft, zijn herkenbaar. Soms wil een dier erg volledig zijn zoals de helmkasuaris. Hij verliest zich vaak in het opsommen van soortenrijtjes kolibries. Elk dier krijgt hierdoor een eigen karakter. Alles bij elkaar levert het een heel humoristisch boek op.

Een spreekbeurt is een beproefd middel voor kennisoverdracht en de schrijfster slaagt erin op een hele creatieve manier om de spreekbeurt daarvoor te gebruiken. Ooit wel eens gehoord over de blauwe draak? Het gilamonster bespreekt deze zeenaaktslak. Niet elk dier houdt een spreekbeurt over een ander beest. De sneeuwluipaard houdt er een over zichzelf, omdat niemand hem ziet staan. Zo komt de egotripper aan de beurt.

Je vindt nog een andere laag zonder dat die uitdrukkelijk benoemd wordt. Het gilamonster wil een spreekbeurt houden, maar krijgt niet eens de gelegenheid om alleen al zijn onderwerp te noemen. Andere dieren beletten hem het spreken, want een gilamonster is giftig! Aannames en vooroordelen verhinderen hem gehoord te worden. Het lijkt het monster verstandiger om zich dan maar terug te trekken. Dit soort verschijnselen zien we ook in de mensenmaatschappij, zie de discussies over de wolf.

Gelukkig komen de dieren tot inkeer en krijgt het gilamonster alsnog een kans om een paar hoofdstukken verder zijn spreekbeurt te houden. De illustraties van Annemarie van Haeringen zijn vaak in een paar lijnen en met een paar kleuren heel mooi. Ze geven het karakter van de dieren weer.

Het is of was op veel scholen de gewoonte om leerlingen met kerst een boek te geven. Wie als ouder of grootouder ook deze gewoonte heeft, of er een gewoonte van wil maken, om (klein)kinderen bij dit feest een boek te schenken: mocht er nog geen keuze gemaakt zijn, dan is dit boek zeker een aanrader!

Ko Katsman, 12 december 2022