De wesp

De_wesp

Auteur
Seirian Sumner

Vertaling
Louise Koopman

Uitgave
Nieuw Amsterdam 2022
336 pagina’s, 15 x 23 cm
ISBN 978 90 4682 680 5
€ 24,99

Oorspronkelijke titel
Endless Forms
The Secret World of Wasps

De wesp

De geheimen van een onmisbaar insect

De media rolden deze zomer over elkaar heen: een grote wespenplaag staat ons te wachten! Hordes van deze steekinsecten zullen onze picknicktafels, zoete gebak en glazen limonade terroriseren. Wees op uw hoede! Insectenverdelgers maken overuren in het verwijderen van nesten. Kortom: weg met die beesten!

Daartegenover staat het boek van Seirian Summer. Als er één advocaat van de wesp is, is zij dat wel. Bijna hartstochtelijk neemt ze het voor de wespen op. In haar ogen is het een groep ondergewaardeerde insecten die veel meer studie verdienen. Over bijen weten we bijna alles. Haar mening over de bij is dat het niets anders is dan een geëvolueerde vegetarische wesp. Omdat de honingbij ons van voedsel voorziet, staan bijen veel hoger op de sympathieladder dan wespen. En is het een veel gewilder studieobject. Dan komt natuurlijk de vraag op: Is dat terecht?

In de ogen van de auteur niet. Ze beschrijft uitvoerig het belang van de wesp in ecosystemen. Hoe er solitaire wespen zijn en wespen die in groepen leven. Hoe wespen informatie aan elkaar doorgeven. Het belang van de insecten als insectenverdelgers en hoe belangrijk ze kunnen zijn als biologisch bestrijdingsmiddel. Nu wordt daarvan al gebruik gemaakt in kassen. Maar zou dat niet op veel grotere schaal moeten gebeuren? Zodat giftige bestrijdingsmiddelen overbodig worden en we in een gezondere omgeving kunnen leven. Als bestuivers zijn wespen ook van het grootste belang.

Het leukste hoofdstuk vond ik het fictieve gesprek dat de schrijver met Aristoteles voert. In zijn ‘Historia animalium’ wijdde hij meer pagina’s aan bijen dan aan enig niet-menselijk organisme. Sumner probeert hem er tijdens een etentje van te overtuigen hoe belangrijk en interessant wespen zijn en doet dat heel humoristisch.

En zo komen we bij de uitgever die het boek aanprijst als een populairwetenschappelijk werk. Daarop valt wel een en ander af te dingen. Het vergt veel kennis van de biologie om de tekst snel te begrijpen. Een zin als: ‘Door niet hun hele indirecte reproductievermogen in te zetten op één nest, slagen de altruïsten er misschien wel in meer genvarianten over te dragen op volgende generaties…’ is niet gemakkelijk te doorgronden. Zulk soort zinnen komen vaak voor. Een verklarende woorden- en begrippenlijst zou de leesbaarheid zeker bevorderd hebben.

Op een paar uitzonderingen na ontbreken afbeeldingen. Hoeveel leuker/mooier zou het boek niet geworden zijn als illustraties van de besproken wespen de tekst zouden ondersteunen? Achterin vinden we noten en een register. De biologisch onderlegde lezer vindt veel informatie, is na lezing op de hoogte van nieuwe inzichten en is vooral overtuigd van het belang van wespen in ecosystemen.

Ko Katsman, 9 september 2022