In schoonheid vergaan

In-schoonheid-vergaan

Foto’s
Martijn Nugteren

Tekst
Wim Huijser

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2022
192 pagina’s, 23 x23 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 867 5
€ 29,95

In schoonheid vergaan

Doodse observaties in de natuur

Op de omslag zie je een eekhoorntje vredig liggen. De eerste indruk is dat hij slaapt, maar de ondertitel doet vermoeden dat het om een dode eekhoorn gaat. Ook al hou je er niet van om met het vergankelijke geconfronteerd te worden, dan nog is het toch zeer de moeite waard om verder te kijken dan de kaft.

Eigenlijk krijg je twee boeken voor de prijs van een. Het ene deel bestaat uit de teksten van Wim Huijser en het tweede uit overwegend macrofoto’s van Martijn Nugteren. Tekst en foto’s vullen elkaar aan: twee pagina’s geschreven woord, gevolgd door meestal vier bladzijden foto’s.

Als jonge onderzoeker legde de schrijver een natuurverzameling aan, waarbij geleidelijk het besef doordrong dat je de natuur pas kon verzamelen als het leven eruit was. Om daar achter te komen was een ervaring met zeesterren nodig. Op het strand vond hij deze dieren en nam ze mee naar huis voor zijn verzameling. Niet wetende dat je beter dode zeesterren meeneemt voor je collectie. De sterren die hij wilde toevoegen, begonnen ontzettend te stinken. Toekomstige verzamelaars krijgen van hem tips hoe zeesterren te conserveren.

We lezen over allerlei onderwerpen. De schrijver slaagt er steeds in zijn persoonlijke ervaringen over te laten gaan naar het meer algemene. Een mooi voorbeeld is daarvan het hoofdstuk Rouw, waarin hij zijn beleving met een dode houtduif vervlecht met algemene opmerkingen over biologen en onderzoek. Dit hoofdstuk wordt dan gevolgd door prachtige macrofoto’s van veren.

Als lezer haal je een hoop kennis uit de tekst. Wat is Saharastof nu precies voor verschijnsel? Hoe komt de adelaarsvaren aan zijn naam? Wat is ijshaar en hoe ontstaat het? Na de antwoorden zie je dan weer mooie foto’s om een en ander te illustreren. Wat de foto’s voorstellen vind je pas aan het eind van het boek en niet in onderschriften. Dat heeft het grote voordeel dat je rustig kan fantaseren over wat je ziet. Een aantal keren is dat niet nodig. De foto van het konijnenkadaver laat niets over aan de verbeelding, maar dat dier is dan net als de eekhoorn wel weer heel mooi in beeld gebracht.

Het boek leert ons dat er veel schoonheid zit in het vergankelijke. Hoe je daarmee omgaat mag ieder voor zichzelf invullen.

Ko Katsman, 8 juli 2022