Auteur

Peter Frances (hoofdredactie) e.v.a.

Vertaling, bewerking, redactie NL

André J. van Loon, Marijke Seneel, John van der Woude, Geert Vinke

Uitgave

ANWB Media, Den Haag

2008, 512 pagina’s

26 x 30,5 cm, harde omslag met losse hoes

ISBN 978 90 18 02652 3

Prijs

€ 49,95

Oorspronkelijke titel:

Bird

Dorling Kindersley, London 2007

BESPREKING

VOGELS van de ANWB is een enorm dikke pil met zo ontzettend veel informatie, dat je niet goed weet waar je met de recensie moet beginnen. Na urenlang bladeren en lezen was ik nog lang niet uitgekeken maar kon ik wel een eindoordeel vellen: uitmuntend boek met overwegend mooie foto’s en erg veel, actuele, gegevens over de vogelwereld.

Het boek is geen determinatiegids. Er zijn in de hele wereld zo’n tienduizend soorten, hiervan worden er 1200 kort besproken (ik heb ze niet nageteld, evenmin als de 3500 foto’s en 2000 tekeningen). Zo ontbreekt bijvoorbeeld onze geliefde grutto helemaal; wel wordt de rosse grutto genoemd. Het boek draagt dan ook een sterk internationaal karakter. Dat is ook te merken aan de lijst van medewerkers.

Door die talrijke illustraties is VOGELS in de eerste plaats een kijkboek. Waarbij de samenstellers bewust hebben gekozen voor foto’s van ‘vogels in beweging’: dynamische afbeeldingen waarbij je de vogels in actie ziet, en veel minder ‘staatsieportretten’ dan gebruikelijk. Dat geeft het boek een heel levendige uitstraling. Er staan ook een aantal minder scherpe foto’s in, vooral van wat onbekendere en moeilijk vast te leggen vogels.

Bij de soorten staan verspreidingskaartjes. Die zijn te klein om in detail weer te geven waar vogels voorkomen. Bijvoorbeeld de lepelaar. Die broedt toch echt in ons land, maar kennelijk vinden de schrijvers de populatie te gering om dit broedgebied in zo’n kleine tekening te verwerken.

De pagina’s met de bespreking van de soorten zijn speels en overzichtelijk opgebouwd.

INHOUD

Vogelanatomie; Zintuigen; Veren; Vleugels; Vliegen; Poten; Snavels; Voedsel; Communicatie; Verdediging; Broeden; Balts; Nesten en eieren; Broedzorg; Samenleven; Trek; Trekroutes; Vogels onder druk; Bescherming; Uitgestorven vogels; Vogelgeografie; Vogelhabitats; Graslanden; Woestijnen; Bos; Droge ruigte en heide; Bergen; Poolstreken; Wetlands; Kusten; Oceanen en zeeën; Landbouw en steden; Soortenbespreking; Woordenlijst; Register.

Verder geven de soortbesprekingen – die driekwart van het boek in beslag nemen – summiere informatie over de vogels, maar je krijgt wel een duidelijk overzicht van de vogelfamilies en de daaronder vallende soorten.

Door de nieuwste DNA-technieken is de vogeltaxonomie (classificatie) flink herzien. Verwantschappen die op basis van anatomie aan soorten waren toegekend, blijken door inzicht in moleculaire structuren lang niet altijd te kloppen. Flamingo’s zijn bijvoorbeeld nauw verwant aan futen, zo is inmiddels vastgesteld.

Die eerste hoofdstukken (zie globale inhoudsopgave hiernaast) zijn uiterst interessant en leerzaam: aantrekkelijk gepresenteerd met tekeningen en tabellen wordt een compleet inzicht gegeven in het boeiende leven van vogels, hoe ze gebouwd zijn, hoe ze zich voortplanten, waar ze leven, en helaas ook de talloze bedreigingen waardoor zo’n tien procent dreigt uit te sterven.

Nog twee opmerkingen. Het losse omslag is bij gebruik van het boek eerder onhandig dan functioneel. Omdat het boek zo groot is, schuift het er telkens af. Maar in de boekenkast biedt het een goede bescherming. En bij de eindcontrole van de tekst zijn nogal wat onjuiste afbreekstreepjes in woorden over het hoofd gezien.

SAMENVATTING

Zelden is een boek verschenen zoals VOGELS waarin op zo’n aantrekkelijke manier alle facetten van het vogelleven zijn beschreven, gefotografeerd en getekend. Zeer informatief en leerzaam, met duizenden foto’s en tekeningen. Twaalfhonderd vogelsoorten uit de hele wereld zijn als illustratie van de vogelfamilies kort geportretteerd.