240326 Gruttobalts


* Grutto, Limosa limosa, Black-tailed Godwit, Barge à queue noire, Uferschnepfe *
Een mannetje grutto draait rondjes rond een vrouwtje om haar tot een paring te verleiden.

Het zijn ontspannende momenten om zonder menselijke geluiden tussen honderden grutto’s en andere vogels te zitten.
Op mijn vertrouwde krukje zat ik gistermorgen in de Munnikenpolder in Leiderdorp bij het plasdrasgebied.
Grutto’s, kluten, scholeksters, kieviten (net als elders niet zo veel), meeuwen, twee kleine plevieren, heerlijke geluiden.
Tweemaal vloog een sperwer over waardoor het hele gezelschap ‘veiligheid’ in de lucht zocht. Prachtig gezicht.


Ondanks haar ogenschijnlijke welwillendheid laat zij een paring niet zomaar toe en trekt aan zijn borstveren.
Jos Hooijmeijer van de Rijksuniversiteit Groningen, aan wie ik de foto toestuurde, noemde dit overspronggedrag.
“Je ziet wel vaker dat het vrouwtje die paring niet gedwee ondergaat; ik zou het duiden als overspronggedrag
om wat van de spanning kwijt te raken. De hormonen gieren door het lijf en dan kunnen ze wel eens raar uit de hoek komen.
En bovendien: vergis je niet in de individuele verschillen. Misschien is dat gewoon een pittige dame!”
Simpel gezegd is overspronggedrag een uitweg in conflictsituaties. In dit geval: zal ik paren of vluchten?
Om die moeilijke beslissing te vermijden wordt een uitlaatklep gezocht: het mannetje aan zijn borstveren trekken.



Daarna mag het mannetje zijn gang gaan en volgen de bespringing en de paring die een kleine minuut duren.


Altijd een spectaculair gezicht als grote aantallen groepen vogels (hier grutto’s) dicht bij elkaar vliegen.



* Kluut, Recurvirostra avosetta, Pied Avocet, Avocette élégante, Säbelschnäbler *
Ook diverse paartjes kluten in de Munnikenpolder waren, al spetterend, aan het baltsen en aan het paren.


* Rozemarijngoudhaan, Chrysolina americana, Rosemary Beetle, Chrysomèle du romarin, Rosmarin-Blattkäfer *
Uit eigen tuin: een larve en parende rozemarijngoudhaantjes op lavendel. Ze zitten er al jaren.


* Oranje druppelzwam, Dacrymyces stillatus, Common Jellyspot, Trémelle déliquescente, Zerfließende Gallertträne *
Op onze houten tuinstoelen hebben zich oranje druppelzwammen gevestigd. Het is een algemeen voorkomende schimmel.


* Kievitsbloem spec, Fritillaria spec, Fritillary unknown, Fritillaire spec, Schachblume unbest *
Ook uit eigen tuin: een van de twee kievitsbloemen die zijn ontsproten uit zaadjes van een tuincentrum.
Wilde kievitsbloemen zijn erg zeldzaam geworden in ons land. Vroeger kwamen ze massaal voor in (natte) kleigebieden
die ’s winters overstroomden waardoor het zaad zich kon verspreiden. De meeste groeien nu nog in Overijssel.
Een paar jaar terug stonden er in mijn omgeving nog een aantal in Alphen, maar door verkeerd beleid zijn die verdwenen.
Kievitsbloemen lijken wel op een omgekeerde tulp, vandaar de bijnaam Zwolse tulp. Jonge bloemen lijken op kievitseieren.
De naam ‘Fritillaria’ komt wellicht van fritullus, dobbelbeker: Romeinse dobbelbekers hadden ruitvormige openingen
die lijken op het blokpatroon van deze fraaie bloem. Engels: slangenkop. Duits: schaakbordbloem. Spaanse: dambord.

 
***
Recensie
Het grote kippenboek
De Vlieger en Hamstra, Lannoo Uitgeverij 2024, ISBN 978 94 014 8536 4, € 27,99
De prachtige illustraties maken dit informatieve boek over kippen niet alleen erg aantrekkelijk voor jong maar ook voor ‘oud’!
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.