Vogelsporen

Vogelsporen

Auteurs
Roy Brown, John Ferguson,
Michael Lawrence en David Lees

Illustraties
David Quinn en Chris Shields

Lijntekeningen
Michael Lawrence en David Henderson

Vertaling en bewerking
Ger Meesters

Uitgave
Kosmos Uitgevers
tweede geheel herziene druk 2019
350 pagina’s, 14 x 19,5 cm
ISBN 978 90 2157 303 8
€ 25

Oorspronkelijke uitgave
Tracks and signs of birds
of Britain and Europe, 1987

* Bij de uitgave 2019 *

Mijn bespreking van Vogelsporen uit 2003 (hiernaast) is nog actueel. Dit succesvolle boek is herzien, links en rechts aangepast en in een nieuw jasje gestoken: kleiner van formaat, dikker, dubbele omslag.

Hier en daar vond ik wijzigingen in de tekst en met foto’s. Opvallender was dat er geen afbeeldingen meer in staan van de veren van zwarte kraai en alpengierzwaluw. Al met al blijft het een heel praktisch en leerzaam boek.

Vogelsporen

Vogels vinden en herkennen,
ook al zie of hoor je ze niet

Vogelsporen is het eerste boek dat ik in Vogeldagboek bespreek. Het was niet alleen het eerste (recensie)boek dat ik van een uitgever ontving, maar ik vind het bovendien een van de interessantste vogelboeken van de laatste tijd. De eerste druk leende ik al regelmatig in de bibliotheek, deze nieuwe editie is nog uitgebreider en biedt een schat aan informatie.

Als je aan het grasduinen bent en goed om je heen kijkt, dus ook naar de grond, zie je regelmatig resten en sporen van dieren. Botten, uitwerpselen, (kapotte) eieren, veren, braakballen, pootafdrukken. Op alle sporen die vogels achterlaten, gaat het boek uitgebreid in.

Hoe vaak vind je niet een veer en zou je willen weten van welke vogel die is? Meestal is het niet mogelijk om met één veer in de hand de bijbehorende vogel te determineren. Ook niet met dit boek, omdat het onmogelijk is om alle veren van de circa vijfhonderd Europese vogels af te beelden, wil je althans nog een ‘hanteerbaar’ boek in je handen hebben. Een beter startpunt is er echter niet, omdat van maar liefst 230 vogels de karakteristiekste veren zijn getekend, plus een korte beschrijving per soort.

Uiteraard hebben de auteurs een keuze moeten maken. Toch vind ik het opvallend dat een algemene groep vogels als de ruiters (groenpoot-, bos- en poelruiter, zwarte ruiter – zie voor de laatste soort de veren in Vogeldagboek van 1 oktober 2003) wordt overgeslagen, als ook andere veel voorkomende vogels als kemphaan, nonnetje, lepelaar. Daarentegen wel veren van exoten als helmparelhoen, wat mij overigens goed van pas kwam, zie Vogeldagboek van 17 augustus 2003.

Het hoofdstuk veren spreekt het meest tot de/mijn verbeelding, niet voor niets worden ze op schelpen na het meest verzameld. Maar ook andere hoofdstukken gaan uitgebreid op gevonden voorwerpen in, zo worden bijvoorbeeld de schedels van 220 soorten besproken, plus tekeningen.

Alle hoofdstukken beginnen met boeiende inleidingen, zoals 13 pagina’s over veren, over de kleur, de rui, de vorm, de functie van veren bij het zweven, duiken, vliegen. Niet alleen via deze hoofdstukken, maar ook over hoe vogelsporen vast te leggen en te analyseren, komt de wat diepgravender vogelaar volledig aan zijn trekken.
Echter, deze cryptogamen niet alleen ons landschap

Sympathiek is dat de schrijvers diverse malen benadrukken dat je bij het kijken en zoeken naar sporen, nooit de natuur mag verstoren. Een stokpaardje van me. Daarom zijn geen eieren en slechts een beperkt aantal nesttypes opgenomen, “omdat het niet de wens van de auteurs is om mensen aan te moedigen nesten te gaan zoeken”.

SAMENVATTING

Vogelsporen is een uiterst nuttig en informatief, misschien wel onmisbaar, boek voor iedereen die oog heeft voor allerlei sporen die vogels in de natuur achterlaten en die wil weten van welke vogels ze afkomstig zijn. Het hoofdstuk veren, met een uitgebreide inleiding over de samenstelling en de functie van veren, vormt de kern van het boek. Er staan ook duidelijke aanwijzingen in hoe je met sporen moet omgaan, hoe je braakballen kan uitpluizen, hoe je schedels kan determineren.

AdG, 8 november 2003/25 juli 2019