Metamorphosis insectorum surinamensium

Merian_Surinaamse_Insecten.jpg

Auteur
Maria Sibylla Merian

Redactie facsimile
Marieke van Delft en Hans Mulder

Uitgave
Uitgeverij TerraLannoo en
Koninklijke Bibliotheek Den Haag, 2016
200 pagina’s, 35,5 x 53,5 cm
vierkleurendruk, gebonden, in slipcase
Twee talen: Nederlands en Engels
ISBN 978 94 014 33785
€ € 99 (vanaf 1-1-2017 € 119)

 

Titelblad
Metamorphosis insectorum surinamensium. Ofte verandering der Surinaamsche insecten. Waar in de Surinaamsche rupsen en wormen met alle des zelfs veranderingen na het leven afgebeeld en beschreeven worden, zynde elk geplaast op die gewassen, bloemen en vruchten, daar sy op gevonden zyn; waar in ookde generatie der kikvorschen, wonderbaare padden, hagedissen, slangen, spinnen en mieren werden ver toond en beschreeven, alles in America na het leven en levensgroote geschildert en beschreeven.
Metamorphosis insectorum Surinamensium
Verandering der Surinaamsche insecten
Transformation of the Surinamese insects

Als je een insect ziet foerageren op een plant of als je een paddenstoel ontdekt op een boom, is het van belang te weten om welk gewas het gaat. Immers, veel dieren hebben één of meer vaste waardplanten. In determinatiegidsen van deze tijd staat de relatie tussen plant en dier vermeld, het maakt herkenning vaak gemakkelijker.

Het was een avontuurlijk ingestelde vrouw, wetenschapper en kunstenaar, van Duitse oorsprong maar voor een groot deel van haar leven wonende in Nederland, die als een van de eersten de samenhang tussen plant en insect beschreef. Maria Sibylla Merian (1647 – 1717). Tot die tijd dacht men dat insecten en kleine dieren spontaan ontstonden uit niet-levende materie, zoals aarde. Haar vernieuwende opvattingen zijn eeuwenlang onderwerp geweest van onderzoek en discussie door wetenschappers van uiteenlopende disciplines.

Merian was een onovertroffen kunstenares. Met uiterste precisie tekende zij haar planten en insecten (in het boek staan ook een aantal amfibieën en reptielen) waarna zij en haar dochters de gravures inkleurden; kenners hebben vastgesteld dat de kinderen nooit het niveau van hun moeder haalden. Ze wordt nog steeds beschouwd als één van de allerbeste tekenaars van flora en fauna. Het boek Verandering der Surinaamsche insecten is haar belangrijkste werk. Wereldwijd bestaan er nog ruim zestig boeken of fragmenten van de oorspronkelijke uitgave.

Ter gelegenheid van haar driehonderdste sterftejaar heeft uitgever TerraLannoo het originele boek uit 1705 op het oorspronkelijke formaat heruitgegeven. In deze editie zijn boeiende verhalen in het Nederlands en het Engels toegevoegd die het leven van Maria Sibylla Merian en haar tijd beschrijven.

Die verhandelingen geven een compleet beeld van Merian’s leven in Duitsland, Friesland, Amsterdam en Suriname, over de roem die haar al tijdens haar leven ten deel viel, over haar uitgebreide netwerk met kunstenaars en wetenschappers en andere vooraanstaande personen en natuurlijk een eigentijdse analyse van de inhoud van het werk van Merian en haar invloed op de wetenschap.

Heel interessant is ook het artikel over de productie van het boek, over de hout- en kopergraveurs, over het handmatig inkleuren, over het drukken van de tekst. De facsimile ziet er prachtig is, is van hoge kwaliteit en het boek zit in een fraaie, stevige kartonnen doos (slipcase). Een waardevol bezit voor boeken- en natuurliefhebbers. De oorspronkelijke teksten van Merian zijn als extra in het Engels toegevoegd.

Met die feiten in je achterhoofd voel je de echte sensatie vooral als je zelf het boek openslaat en je meegetrokken wordt in de fascinerende wereld waarin kunst en natuur elkaar raken. Hoewel deskundigen wat foutjes hebben ontdekt in de tekeningen, zijn die zo fraai en zijn haar beschrijvingen zo nauwkeurig en goed leesbaar, dat je het gevoel krijgt zelf in de Surinaamse natuur rond te dolen.

Dat kan je het beste doen door dit grote boek (op origineel formaat, opengeslagen 71 x 54 cm) op een tafeltje of kast neer te leggen en je bij tijd en wijle te verwonderen en je gasten mee te laten verwonderen. Want je blijft in het boek kijken en lezen. Een boek met eeuwigheidswaarde!

AdG, 7 november 2016